Dijital çağda çocuklara hizmet veren kütüphaneciler için yeterlilikler ve Türkiye'de durum


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edebiyat Fakültesi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RABİA ÇEVİK KARATAŞ

Danışman: Hülya Dilek Kayaoğlu

Özet:

Bu tezin temel amacı çocuklara hizmet veren kütüphaneciler için temel yeterliliklerin ne olduğunu ortaya koymak ve Türkiye'de Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı halk ve çocuk kütüphanelerinde çalışan kütüphanecilerin yeterlilik algılarını kişisel (ve kişiler arası) tutum ve özellikler, genel (her profesyonel meslek sahibinin sahip olması gereken) bilgi ve beceriler ve mesleki (çocuk kütüphaneciliği alanına özgü) bilgi ve beceriler kapsamında belirlemektir. Çocuk kütüphanecilerinin yeterlilik algılarını tespit etmek üzere tarama (survey) yönteminden yararlanılmış ve veri toplamak üzere de anket tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın evreni Türkiye'de Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı halk ve çocuk kütüphanelerinde çalışan kütüphanecilerden oluşmaktadır (N=955). Araştırmanın örneklemi ise 315 (n) kişidir. 315 kütüphaneciye web tabanlı bir anket uygulanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, kütüphanecilerin kişisel tutum ve özelliklere yönelik algıları genel olarak yüksektir. Kendilerini "çocuklara karşı sabırlı ve hoşgörülü"; "sıcakkanlı ve güler yüzlü" ve "bireysel farklılıkları kabul eden ve kültürel çeşitliliğe saygılı bir kişi" olarak algılamaktadırlar. Kişisel tutum ve özellikler ile yaş arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Kütüphanecilerin kendilerini en az yeterli gördüğü genel bilgi ve beceri kategorisi yabancı dildir. Genel bilgi ve beceri ile yaş arasında da istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Kütüphanecilerin kendilerini en az yeterli gördükleri mesleki konular ise web teknolojisi ve pedagoji bilgisidir. Mesleki bilgi ve beceriler ile yaş ve eğitim derecesi arasında da istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca, bulgulara göre çocuklara hizmet veren kütüphanecilerin, "kişisel tutum ve özellikler" ile "genel bilgi ve becerilere" yönelik algıları "mesleki bilgi ve becerilere" yönelik algılarından daha yüksektir.