Bipolar Bozukluk Tanılı Hastalar ve Birinci Derece Yakınlarında Kallikrein-8'in Rolü ve Oksidatif Stres İlişkisi

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aziz Sancar Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TUĞBA HACIOSMANOĞLU

Danışman: Nurcan Orhan

Özet:

Hacıosmanoğlu, T. (2022). Bipolar Bozukluk Tanılı Hastalar ve Birinci Derece Yakınlarında Kallikrein-8’in Rolü ve Oksidatif Stres İlişkisi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sinirbilim ABD. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.

Bipolar bozukluk (BB) mani ve depresyondan oluşan iki ayrı hastalık dönemi ile karekterize bir duygudurum bozukluğudur. BB hastalığının patofizyolojisi tam bilinmemekle birlikte nörotransmiterlerden kaynaklı kimyasal dengesizlik, genler veya genlerdeki değişikliklerin beyin hücrelerini etkileyip hatalı proteinlerin üretilmesi, oksidatif stres ve psikolojik tetikleyici unsurlar gibi faktörlerin kombinasyonundan kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Oksidan ve antioksidan sistemi arasındaki dengenin bozulması sonucu oluşan oksidatif stresin psikiyatrik hastalıkların gelişimi ile ilişkilendirildiği bilinmektedir. Öğrenme ve hafıza ile ilişkili beynin hippokampus, amigdala lateral çekirdek ve limbik sistem bölgelerinde eksprese edilen Kallikrein-8 (KLK-8), sinaptik plastisite modüle edici bir hücre dışı serin proteazdır. KLK-8’in keşfiyle birlikte birçok hastalığın teşhisi veya prognozu için bir gösterge olabileceği ileri sürülmektedir.

Bu çalışmada BB tanılı hastalar, hasta yakınları ve sağlıklı kontrol gruplarından alınan kan örneklerinden elde edilen serumlarda KLK-8 düzeyi, total oksidan kapasite (TOS), total antioksidan kapasite (TAS) ve oksidatif stres indeksi (OSI) araştırılarak gruplar arasında olası farklılıkların değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

KLK-8, TAS, TOS ve OSI düzeylerinin istatistiksel analizi, BB tanılı hasta, birinci derece hasta yakını ve kontrol grupları arasında anlamlı bir farklılık olduğunu gösterdi (p=0,001, p=0,021, p<0,001 ve p<0,001). Kontrol grubuna kıyasla BB tanılı hasta ve birinci derece hasta yakınlarında serum KLK-8, TOS ve OSI düzeylerinin daha yüksek olmasına rağmen serum TAS düzeylerinin daha düşük olduğu tespit edildi.

Bu çalışmadan elde edilen bulgular ilk defa serum KLK-8 düzeyi ile BB gelişimi arasında bir ilişkinin olabileceğini, BB tanılı hasta ve hasta yakını grubu ile kontrol grubunun oksidatif stres parametreleri arasında saptanan anlamlı fark, hastalığın patofizyolojisinde serbest radikal kaynaklı oksidatif hasarının da sürece katkı sağlayan bir parametre olarak değerlendirilmesi gerektiğini düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler: Bipolar bozukluk, kallikrein-8, total oksidan kapasite, total antioksidan kapasite, oksidatif stres indeksi