Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Cansu Arslan
Danışman: Oya Ekici
Özet:
Bu çalışmada, bankacılık süreçleri operasyonel ve ticari süreçlerde karşılaşılabilecek, kasti
veya hatalı işlem sonucu oluşabilecek suiistimal işlemlerinin erken tespit edilmesi ve
önlenmesini sağlamak adına izlenebilecek adımları belirlemek için bir nitel analiz çalışması
yapılmıştır. Bahse konu nitel analiz çalışmasıyla birlikte başlıca suiistimal işlemleri için uzman
görüşlerine başvurulmuş, suiistimal işlemlerini erken tespit etmek veya önleyebilmek adına
alınabilecek aksiyonlara ilişkin sorular yöneltilmiştir. Bu keşifsel yöntemin sonucunda iç
denetim tecrübesinin suiistimal işlemlerinin tespiti ve önlenmesinde önemli bir rol oynadığını;
tecrübeyle edinilebilecek bilgi birikimi ve yaklaşımlarla suiistimale konu işlemlerin
ayrıştırılabilmesinin kolaylaştığı anlaşılmıştır.
Nitel analiz çalışmasına ek olarak, bankacılık sektöründe karşılaşılan başlıca suiistimal
işlemlerinin özellikleri ve tespit/önleme kontrollerine de yer verilmiştir. Bu kapsamda,
operasyonel ve ticari işlemler başlıklarında aktarılan suiistimal işlemleri değerlendirildiğinde
operasyonel işlemler için kasa işlemleri, şubeye talep edilen tutarların takibi, vadeli mevduat
hesaplarına ait işlemler, müşterilere tanımlı telefon numarası değişiklikleri ile ticari işlemler
için usulsüz kredi tahsisi ve kullandırımı, teminat işlemleri, muvazaalı satış işlemleri, internet
bankacılığından kaynaklı işlemler, kredi komisyonculuğu işlemleri baz alınmıştır. Zimmet suçu
ise gerek operasyonel işlemler açısından gerekse ticari işlemler açısından değerlendirilmiştir.
Sonuç olarak, bahse konu başlıca suiistimal işlemleri ile nitel analiz çalışması birlikte
değerlendirildiğinde belirli bir tecrübeye sahip iç denetim elemanlarının görüş ve bilgi birikimi
baz alınarak tesis edilecek periyodik kontrol noktaları ve veri analiz yöntemleri ile suiistimalin
erken tespit edilmesi veya önlenmesi sağlanabilmektedir.