Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mehmet Demirel
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Fuat Bilgili
Özet:
İdyopatik Pes Ekinovaruslu Çocuklarda Ponseti Tedavisi Sonrası Aşil
Tendon Boyu ve Plantar Fleksiyon Kas Gücü Değişiklikleri ile Nüks Metatarsus
Adduktus Deformitesi Arasındaki İlişkinin Araştırılması
Amaç:
Ponseti tedavi sonrası nüks metatarsus adduktus deformitesi gelişen tek
taraflı idyopatik PEV’li çocuklarda ayak bileği çevresi tendon boyu ve kas gücü
değişikliklerinin incelenerek nükse neden olabilecek faktörleri araştırmaktır.
Hastalar ve Yöntemler: İdyopatik PEV tanısıyla Ponseti yöntemine göre seri
alçılama ve perkütan Aşil tenotomisi ile tedavi edilmiş, son kontrollerinde klinik
olarak nüks metatarsus adduktus deformitesi saptanılan 5 ile 10 yaş arası
toplam 20 çocuk (14 Erkek, 6 Kız) çalışmaya dahil edildi. Hastaların tedaviye
başladıkları anda yaş ortalamaları 28 gün (15-60 gün) iken, son kontrol yaş
ortalamaları 7 yıldı (5-9 yıl). Hastaların ortalama takip süresi 84 ay (57-107
ay) olarak tespit edildi. Çalışmada analiz
edilen verilerin tamamı hastaların hem etkilenmiş hem de etkilenmemiş ayak
bileklerinden elde edildi. Sonrasında her iki ayağa ait değişkenler arasında
istatistiksel karşılaştırmalar ve korelasyon analizleri yapıldı. Son kontrolde,
ayak bileği çevresi tendon boylarının ultrasonografik ölçümü (Aşil,
tibialis anterior, tibialis posterior ve peroneus brevis) ve izometrik kas
güçleri (plantar fleksiyon, dorsifleksiyon, inversiyon ve eversiyon)
değerlendirildi.
Bulgular: İzometrik kas gücü ölçümlerinde, hasta ve sağlam taraf dorsifleksiyon kas gücü
ölçümleri arasında anlamlı farklılık yok iken (p>0,05), hasta taraf
inversiyon, eversiyon ve plantar fleksiyon kas güçleri sağlam taraflara kıyasla
belirgin olarak düşük bulunmuştur (p=0,001; p<0,01). Ayrıca, hasta
taraf plantar fleksiyon/dorsifleksiyon kas gücü oranları, kontrol grubundan
istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur (p=0,001; p<0,01).
Ancak, hasta ve sağlam taraf inversiyon /eversiyon kas gücü kas oranları
arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır (p>0,05). Tendon
boylarının ultrasonografik ölçümlerinde, hasta taraf Aşil tendon boyu, sağlam
taraftan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde uzun bulunurken (p=0,001;
p<0,01), hasta taraf peroneal tendon boyu, sağlam taraftan istatistiksel
olarak anlamlı düzeyde kısa bulunmuştur (p=0,001; p<0,01). Ayrıca, plantar
fleksiyon kas gücünde azalma ile Aşil tendonu uzama oranı arasında pozitif
yönlü bir ilişki saptanmıştır (r:0,530; p=0,016; p<0,05). Benzer şekilde,
hasta taraf/sağlam taraf plantar fleksiyon kas gücü oranı ile hasta
taraf/sağlam taraf Aşil tendon boyu oranı arasında negatif yönlü ilişki tespit
edilmiştir (r:-0,524; p=0,018; p<0,05). Nüks metatarsus adduktus deformitesinin
klinik değerlendirilmesinde, olguların %10’unda (n=2) hafif, %55’inde
(n=11) orta, %35’inde (n=7) ise ciddi düzeyde metatarsus adduktus deformitesi
saptanmıştır.
Çıkarımlar: Ponseti
yöntemi ile tedavi edilmiş tek taraflı idyopatik PEV olgularında etkilenmiş
taraf Aşil tendon boyları karşı sağlam taraflara kıyasla belirgin olarak daha
uzun saptanabilir. Ayrıca, bu olguların her iki Aşil tendon boyları arasındaki
uzunluk farkı arttıkça PEV’li taraflardaki plantar fleksiyon kas gücünün
giderek azalması beklenebilir. Ponseti tedavisi sonrası plantar fleksiyon kas
gücündeki zayıflama nüks metatarsus adduktus deformitesi gelişimine meyil
oluşturabilir. Ayrıca, bu hastalarda eversiyon kas gücü zayıflamış olsa bile
inversiyon ve eversiyon kas gücü arasındaki denge bozulmamış olabilir.