Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayla Karlı Tezgören
Danışman: Hasan Akbulut
Özet:
Batı edebiyatında ve sinemasında yapılan çalışmalar, melodramın modernleşme ile toplumsal düzenin ya da dengenin bozulmasına; kutsal olanın kamudan çekilmesi, adalet, eşitlik, özgürlük konularına ilişkin sınıfsal ve ahlaki bir kaygıyı açığa vuran tepkisel bir tür (tür olarak etkinliğini yitirdiğinde de tarz / kip /modalite) olarak dolaşıma girdiğini ortaya koyar. Melodramın bu tepkiselliği, Türk sinemasında da geçerli olur. Cumhuriyetin kurulmasıyla büyük değişikliklere uğrayan toplumsal düzen, laikleşme/sekülerleşme ve kutsal olanın büyük oranda kamusal alandan çekilmesinin yarattığı etki, her alanda bir an önce batılılaşma çabasıyla gelenekten kopma gibi kaygılar (özellikle 1960’lı ve 1970’li yıllarda) melodramın etkin bir tür (tarz/kip) olmasına sebep olur. Nitel bir araştırma desenine sahip olan tezin birinci bölümünde; “literatür taraması” ile melodramın tanımı, kökenleri, tarihsel gelişimi incelenmiş, özellikle de Hollywood sinemasındaki işlevi ortaya konularak, film çalışmalarındaki yerine, türsel yaklaşımlara değinilmiş, bir tarz (kip/modalite) olarak dolaşımda kalmaya devam eden melodramın kültürel olarak modernizmin yarattığı arzular, kaygılar ve korkularla ilişkisine yer verilmiştir. İkinci bölümde aynı şekilde melodramın bu kez Türk sinemasındaki tarihsel ve toplumsal süreçleri ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise 2000’li yıllardan sonra yüksek gişe yapmış veya ses getirmiş 4 film- Beyaz Melek (Kırmızıgül, 2007), Üç Maymun (Ceylan, 2008), Aşk Tesadüfleri Sever (Sorak, 2011) ve İftarlık Gazoz (Aksu, 2016)- metin çözümlemesi ve semptomatik okumaya tabi tutularak derinlemesine incelenmiş, bu dönemde yaşanan toplumsal değişmelerle hala devam eden ancak artık yön değiştirmiş toplumsal arzuların, korkuların ve kaygıların tepkisel bir tarz olarak melodram yoluyla nasıl ifade edildiği analiz edilmiştir.