Türkiye'de Hanehalkı Borçluluğuna İlişkin Güncel Bir Değerlendirme ve Hanehalkı Borçluluğunun Muhtemel Sonuçları


Alpar B. I.

Erciyes Akademi, cilt.36, sa.3, ss.1314-1346, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 36 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2022
  • Doi Numarası: 10.48070/erciyesakademi.1116082
  • Dergi Adı: Erciyes Akademi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: EBSCO Legal Source, Index Islamicus, MLA - Modern Language Association Database, Directory of Open Access Journals, Index Copernicus, Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.1314-1346
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Dünya genelinde artmakta olan hanehalkı borçluluğu Türkiye’de neoliberalizm, küreselleşme ve finansallaşma süreçlerine uyumlu olarak özelikle 2000’li yıllardan sonra yükselme eğilimine girmiştir. 2021 yılı itibariyle Türkiye’de “konut alımı ve konut masrafları dışında taksit ödemeleri veya borçları olanların” oranının ülke nüfusunun neredeyse üçte ikisine yaklaşmış olması, borçlandırılmış bir toplum yapısına işaret etmektedir. Sadece rakamlar üzerinden yapılan kıyaslamalar ülkelerin kendine özgü sosyo-ekonomik koşullarını karanlıkta bıraktığından, konuyla ilgili detayların literatür üzerinden incelenmesi önem arz etmektedir. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı güncel ikincil veriler ve literatür taraması üzerinden Türkiye’de hanehalkı borçluluğunu incelemek, literatürde ağırlık arz eden konuları/boşlukları tespit etmek ve borçluluğun muhtemel sonuçlarını vurgulamaktır. Ulusal literatür taramasının sonuçlarına göre, ağırlıkla ele alınan konuların sosyo-ekonomik sınıflar düzeydeki değerlendirmelerle ilgili olduğu görülmektedir. Bununla birlikte dezavantajlı grupların borçluluğu ve hanehalkı borçluluğunun sonuçları konularında önemli bir boşluk olduğu tespit edilmiştir. Bu sebeple hanehalkı borçluluğunun emekçi kesimi de içeren özellikle orta ve düşük gelir grubundaki bireyler için geçerli olabilecek muhtemel sonuçları uluslararası literatür taramasıyla desteklenmiştir. Hanehalkı borçluluğunun sonuçlarının sadece ekonomik alan ile sınırlı kalmayıp borçluların bizatihi yaşamlarını ve toplumsal yapıyı da etkilemesi, sosyal politikacıların konuya yönelik ilgisinin artmasını gerektirmektedir.

Household indebtedness, which has been increasing all over the world, has tended to increase in Türkiye, especially after the 2000s, in line with the processes of neoliberalism, globalization, and financialization. The fact that the ratio of people who have installment payments or debts other than housing purchases and housing costs in Türkiye with the 2021 data, reached almost two-thirds of the country's population and indicates an indebted society. It is important to examine the details of household indebtedness through the literature. Because the comparisons made only depending on numbers keep the unique socio-economic conditions of the countries in dark. Thus this study aims to examine household indebtedness in Türkiye through current secondary data and literature review, identify the major issues/gaps in the literature, and emphasize the possible consequences of indebtedness. According to the results of the national literature review, it is seen that the most discussed issues are related to the assessments at the level of socio-economic classes. However, it has been determined that there is a significant gap in the indebtedness of disadvantaged groups and the negative consequences of household indebtedness. Thus, the possible consequences of household indebtedness, which may be valid, especially for individuals in the middle and low-income groups, including the working class, are supported by an international literature review. The fact that the consequences of household indebtedness are not only limited to the economic area but also affect the lives of debtors, and the social structure, requires an increased interest of social politicians on the subject.