Bir İmparatorun Dizelerinden Kalanlar: Hadrianus’tan Üç Epigram


Demiriş B.

Sophron. Güler Çelgin'e Armağan Yazılar, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul,, Filiz Cluzeau,Özge Acar,Nilay Ediz Okur,Vicdan Taşçı, Editör, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, ss.199-208, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: Arkeoloji ve Sanat Yayınları
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.199-208
  • Editörler: Filiz Cluzeau,Özge Acar,Nilay Ediz Okur,Vicdan Taşçı, Editör
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Roma İmparatorları arasında, İmparatorluk sınırları içinde en çok seyahat eden İmparator olarak bilinen Hadrianus aynı zamanda kültür ve sanat için en çok harcama yapmış Roma İmparatoru olmasıyla da ünlüdür. Roma Senatosu tarafından imparator ilan edilen Hadrianus MS 117-138 yılları arasında 21 yıl boyunca Roma İmparatorluğu’nda hüküm sürmüştü. İmparatorun yaşamı ve icraatları hakkında, esasen iki kaynaktan bilgi edi­nebiliyoruz: Spartianus’un Hadrianus biyografisinden ve Cassius Dio’nun tarih eserinden. Onun yaşamına, icraatına ve döneminin siyasi tarihine ilişkin bilgileri edinebileceğimiz çok fazla kaynak günümüze ulaşmamıştır. Söylevlerinin, mektuplarının ve otobiyografisinin günümüze ya hiç ulaşmamış ya da yetersiz parçalar halinde ulaşmış olması sebebiyle, Hadrianus hakkında ayrıntılı bilgiye sahip değiliz. Bu makalede Hellen kültürüne ve edebiyatına büyük ilgi duyan Hadrianus’un Latin dilinde kaleme aldığı ve az sayıda da olsa günümüze anlamlı bir bütün olarak ulaşabilmiş üç şiiri üzerinde durulmuştur. Bunlardan ilki arkadaşı Florus’a yazdığı dört dizelik epigramı, ikincisi çok sevdiği atı Borysthenes için yazdığı söylenen on altı dizelik şiiri, üçüncüsü ise ölüm döşe­ğindeyken söylediği rivayet edilen beş dizelik epigramıdır. Bu makalede Hadrianus’un bu üç Latince şiirinin Türkçeye çevirisi verilirken şiirler ile ilgili bazı filolojik problemler üzerinde durulmakta ve döneminin şiir anla­yışı içinde değerlendirilmektedir.

Among the Roman emperors, Hadrian was a notable emperor who travelled the most within the imperial borders and spent the most on art and culture. Declared emperor by the Roman Senate, he ruled the empire for 21 years between 117 and 138 AD. Information about his life and activities can be obtained from two main sources: the biography of Hadrian by Spartianus and the historical work of Cassius Dio. Since his speeches, letters, and autobiography have barely survived or survived only in fragments, there are not many sources about his life, practises, and the political history of his period. The three poems written by Hadrian, who was very interested in Greek culture and literature, are the subject of this research. The poems are written in Latin and, albeit in small numbers, have survived to the present as a whole. The first of these poems is a four-line epigram addressed to his friend Florus; the second is a sixteen-line poem allegedly written for his beloved horse Borysthenes; and the last poem is a five-line epigram reportedly composed on his deathbed. In this article, these three poems are translated into Turkish, and then certain philological problems are highlighted in these poems and evaluated within the context of the poetry of that period.