AYRIMCILIK VE DIŞLANMA EKSENİNDE TÜRKİYE İŞGÜCÜ PİYASASINDA ENGELLİLER: NİTELİKSEL BİR ARAŞTIRMA

Doğan İ., Ünal E.

SOSYAL DIŞLANMA EKSENİNDE GÖRMEKTEN KAÇINDIKLARIMIZ, Dr. Siyret Ayas Şarman, Editör, Detay Yayıncılık , Ankara, ss.223-243, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Diğer
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: Detay Yayıncılık
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.223-243
  • Editörler: Dr. Siyret Ayas Şarman, Editör
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Günümüzde engellilerin işgücüne katılımının arttırılmasına yönelik Türkiye’de çeşitli yasal düzenlemelerin ve iş birliği programlarının yapıldığı bilinmektedir. Buna karşın, hâlen Türkiye’ de engellilerin işgücü piyasasına erişimi ile adil ve düzgün iş koşullarında istihdamda kalma ve ilerlemeleri konusunda kalıcı engeller bulunmaktadır. Türkiye işgücü piyasasındaki engelli kişilerle yapılan nitel görüşmelere dayanan bu çalışma, engelli insanların işgücü piyasasından dışlanmasının kaynaklarını incelemekte ve karşılaştıkları zorlukları ve ayrımcılığı tespit etmektedir. Araştırma, Türkiye işgücü piyasasındaki engellilerin mevcut durumunu “istihdamdakiler” ve “iş arayanlar” olmak üzere “2” grubu karşılaştırarak incelemekte ve bu iki grubun yaşadığı kendine özgü sorunlar ile karşılaştıkları ortak sorunları keşfederek engelli kişilerin işgücü piyasasındaki mevcut durumlarını tespit etmektedir. Buna göre istihdamdaki engelli kişilerin hâlihazırda engel türüne uygun olmayan ağır işlerde çalıştırılma, görev tanımı dışındaki işlerde çalıştırılma, uzun mesai saatleri ve kötü çalışma koşulları ile terfi imkânlarından yoksunluk gibi çeşitli sorunlar yaşadığı öncelikli öne çıkan bulgular olarak görülmüştür. İş arayan engellilerin ise engelli çalıştırma kotasının yetersizliği, iş başvurularında işverenin önyargısı ile karşılaşma ve iş tecrübesi eksikliği sebebiyle işgücü piyasasından dışlandığı görülmüştür. Bu sorunlar, görüşme yapılan bazı engelli kişilerin “umudu kırılmış işçi” statüsüne dönüşerek iş aramaktan vazgeçtiklerini ve işgücü piyasasının dışına itildiklerini göstermiştir.

 




Today, it is known that there are various legal regulations and cooperation programs in Turkey to increase the participation of disabled people in working life. However, there are still permanent barriers to the access of people with disabilities to the labor market and to their employment and advancement under fair and appropriate working conditions. Based on qualitative interviews with people with disabilities in the Turkish labor market, this study examines the causes of exclusion of people with disabilities from the labor market and highlights the challenges and discrimination they face. The study examines the current situation of people with disabilities in the Turkish labor market by comparing "2" groups: "employed" and "job seekers". Then, the particular problems of these two groups and the common problems they face are elaborated and the current situation of the disabled in the labor market is determined. Accordingly, the outstanding finding was that people with disabilities who are pursuing employment are currently facing various problems, such as employment in heavy jobs that are not suitable for the type of disability, employment in jobs that do not match their job description, long working hours and poor working conditions, and lack of opportunities for advancement. In addition, it was observed that disabled people seeking employment are excluded from the labor market due to insufficient quota for employment of disabled people, the bias of employers in job applications, and lack of work experience. These problems showed that some of the respondents with disabilities became hopeless workers, gave up looking for a job, and were excluded from the labor market.