Bireylerin Yatırım Kararlarında Maruz Kaldığı Anomali ve Hevristikler Üzerine Ampirik Bir Çalışma


Creative Commons License

Medetoğlu B., SALDANLI A.

İktisat Politikasi Araştırmaları Dergisi, cilt.9, sa.1, ss.53-74, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Davranışsal finans, bireylerin yatırım kararı verirken birtakım psikolojik, dışsal ve çeşitli faktörler nedeniyle rasyonel olamadığını ve yatırım kararlarını doğru şekilde veremediğini savunmaktadır. Bu çalışma, bireysel yatırımcıların yatırım kararlarında hangi faktörlere maruz kaldığının tespiti amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında 532 kişiye anket çalışması uygulanmıştır. Analizler SPSS (The Statistical Package for the Social Sciences) programında gerçekleştirilmiştir. Anket cevapları ilk olarak faktör analizine tabi tutulmuştur. Ardından güvenilirlik analizi yapılarak katılımcıların yatırım kararlarında en çok hangi faktörlerin etkili olduğunun tespiti sağlanmıştır. Çalışmada faktörlerin güvenilirlik düzeylerine bakıldığında ise belirlenen sınırların üzerinde olduğu gözlemlenmektedir. Faktörler arasında anlamlı ve pozitif yönlü ilişkinin varlığı da tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre yatırımcıların kararlarında etkilendiği faktörler üç grupta toplanmıştır. Bu faktörler dışsal faktörler ve sürü davranışı, bilişsel yanılsamalar, demografik ve sosyoekonomik özellikler şeklinde tespit edilmiştir. Dışsal faktörler ve sürü davranışı yatırımcılardan bağımsız gerçekleşen durumları, bilişsel yanılsamalar yatırımcıların psikolojik faktörlerden etkilenmelerini, demografik ve sosyoekonomik faktörler ise yatırımcıların özelliklerinden kaynaklanan tutumlarını göstermektedir. Çalışma sonucunda, yatırımcıların yatırım kararlarına etki eden durumlar üç faktörde toplanarak, yatırımcı davranışlarının açıklandığı bulgusu elde edilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen faktörlerin, bireylerin yatırım esnasında maruz kaldığı durumları yansıttığı ve açıkladığı bulgusuna ulaşılmıştır. Çalışmanın sınırlılıkları anket uygulanan kişilerin büyük bir çoğunluğunun benzer yaş aralığında olması gösterilebilir. Daha sonra gerçekleştirilecek çalışmalarda ise farklı gruplar üzerinde çalışma gerçekleştirilmesi önerilmektedir
Behavioral finance argues that individuals are not rational while making investment decisions due to some psychological, exogenous, and other factors. As a result, they end up making poor financial decisions. This study was conducted to determine factors that individual investors are exposed to while making investment decisions. A questionnaire was handed over to 532 participants as part of the study. The Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) program was used to conduct the analysis. Questionnaire responses were first subjected to factor analysis, and later, reliability analysis was conducted to determine which factors were the most effective in participants’ investment decisions. The reliability levels of the factors in the study were observed to be above the determined limits. The factors were shown to exhibit a significant and positive relationship. According to the results obtained, factors that affect investor decisions were grouped into three categories, namely, exogenous factors and herd behavior; cognitive illusions; and demographic and socioeconomic factors. Exogenous factors and herd behavior demonstrate situations that occur independently of investors, cognitive illusions demonstrate how psychological factors affect investors, and demographic and socioeconomic factors demonstrate how characteristics influence investors’ attitudes. Consequently, situations that affect investment decisions of investors were also grouped under three factors and findings concerning investor behaviors were explained. It was determined that the factors obtained in the study reflect and explain the situations that individuals are exposed to while making investment decisions. A majority of the participants are in the same age range, which is one of the study’s limitations. The use of diverse age groups in future research is suggested.