İstihare, Arapça bir kelime olup, hayır dilemek anlamına gelir. Kavram olarak ise, bir işin sonunun hayırlı olmasını Allah’tan dilemektir. Ancak bunun için bazı ritüellerin yapılması gerekli görülmüştür. Namaz kılmak dileğiyle ilgili dua etmek ve duanın ardından yatıp, dilekle ilgili rüyasında bir işaret almak gibi. İslam geleneğine göre, bir kişi yapıp yapmamak konusunda tereddüt ettiği önemli bir iş hususunda kesin karar vermek için, önce iki rekat namaz kılar, ardından şöyle dua eder: “Allah'ım, senden, hakkımda hayırlı olanı bana bildirmeni, bana güç vermeni niyaz ederim. Çünkü sen güçlüsün, bense güçsüzüm. Sen bilensin, ben ise bilmem. Gaybın bütün sırlarını bilen sensin. Allah’ım, eğer. şu işimin (işini söylersin). sonucu benim dinim, hayatım, âhiretim için hayırlı ise, bu işi bana kolaylaştır ve nasip et. Eğer. şu işimin (işini söylersin) sonucu, benim dinim, hayatım, âhiretim için hayırsız ise, beni o işten soğut, uzaklaştır ve nasip etme. Nerede olursa olsun benim için hayır olanı takdir et. Sonra da beni bu hayırla hoşnut eyle” Bu dua ile bu işi kendisi için hayırlı kılmasını Allah’tan diler, ardından da uykuya dalar. Rüyasında beyaz veya yeşil renkleri; din büyüklerini yahut huzur ve sükunet veren, hoşa giden hayırlı ve güzel şeyler görse, bu işin hayırlı olduğuna karar verir ve onu gönül rahatlığı içinde yapar; siyah mavi, sarı veya kırmızı renkler yahut sevilmeyen tipler, tiksinti veren, çirkin şeyler görür ise o zaman bu işin kendisi için hayırlı olmadığına karar verir ve onu yapmaktan vazgeçer. İşte bu, İslam geleneğinde “istihare” olarak bilinir. Bazı Müslüman alimler, buna , istihareden önce günahlarından dolayı tevbe etmek, bu işi gece yapmak, yatağa uzanırken sağ yanı üzere yatmak, sağ yanağını sağ avucunun üstüne koymak gibi daha başka ritüeller de ilave etmişler ve istiharenin buna göre yapılmasını gerekli görmüşlerdir.

İstihare aynı zamanda bir “geleceği önceden öğrenme” girişimidir. Nitekim istihare yapan kişi, sonucu hakkında herhangi bir bilgi sahibi olmadığı bir eyleminin, hayır mı şer mi olacağını, rüyasında gördüğü nesnelere bakarak öğrenmiş olur. Bu yönüyle istihareyi, daha önceki toplumlarda yaşanmış olan bazı anlayışlarla mukayese etmek mümkündür.

Dini kurallara göre yaşamaya özen gösteren Müslümanlar ve özellikle de tasavvufi çevreler, eskiden olduğu gibi bugün de istihareye çok önem verirler.

Bu anlayışın dini referanslarda yer alıp almadığı hususuna gelince, iki rekat namaz kılıp dua etmek kısmı, pek çok hadis kaynağında mevcuttur. Ancak duadan sonra uykuya dalmak, rüyasında gördüğüne göre işi hakkında karar vermek şeklindeki ritüeller ve bunların dışında kalan bazı ilaveler, güvenilir hadis kaynaklarında yer almamaktadır. Bunlar daha çok rüya konusunu işleyen bazı özel kitaplarda bulunmaktadır.