Eski Koleksiyonlara Yeni Yollar Açmak: ISTF Herbaryumunun Dijitalleşmesinin İlk Çıktıları


Çiftçi A., Mollman R., Kaleli B. S., Çapar A., Erol O.

Herbarium Turcicum, cilt.1, ss.26-33, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 1
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.26650/ht.2023.1246170
  • Dergi Adı: Herbarium Turcicum
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.26-33
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Herbaryumlar ve diğer bilimsel koleksiyonların dijitalleşmesinin önemi, başta taksonomistler olmak üzere çok sayıda bilim insanının uzun zamandır farkında olduğu bir konudur. Son yıllarda hem teknolojik gelişmeler hem de küreselleşme, dijitalizasyona dünya çapında hız kazandırmıştır. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Herbaryumunun (ISTF) dijitalleşme süreci, çeşitli zorluklardan, değişen koşullardan ve teknolojik ilerlemelerden geçen, uzun yıllara yayılmış bir çabanın ürünüdür. Makalede bu çabanın ilk hayal edilen fikirden, nihayet kurumsal destek sağlanmasına ve dijitalleşme sürecinin başlangıncına kadar kısa bir tarihini anlatmak amaçlanmıştır. Ekim 2022’den Şubat 2023’e kadar toplam 25,584 örneğin (koleksiyonun %53’ü) veri girişi yapılmış ve bu örneklerden 3,442’si (koleksiyonun %8’i) fotoğraflanmış olarak ISTF sanal herbaryum web sitesinden erişilebilir. Ayrıca, ISTF herbaryumunun sayısallaşması konusunda hangi yolun izlendiğini anlatmak ve daha sonra kurulacak diğer sanal herbaryumlar için bir referans olmak amaçlanmıştır. Lisans ve lisansüstü öğrencilerin sayısallaşmadaki yeri tartışılırken, öğrenciler ve herbaryum için faydalı olacak şekilde, hangi şartlarda çalışmada yer almalarının ve nasıl yönetilmelerinin sağlıklı olduğuna da değinilmiştir. 

The digitization of herbaria and other scientific collections has been championed by many researchers, especially taxonomists, who are acutely aware of their importance for the future. Both technological developments and the progression of globalization have accelerated digitization efforts worldwide in recent years. The digitization of the Istanbul University Faculty of Science Herbarium (ISTF) is one example of such a project, which has spanned many years, through various challenges, constantly changing conditions, and technological advancements. This article aims to briefly document the history of efforts made to this end, from the very first spark of an idea to the eventual procurement of institutional support and the start of digitization in October 2022. As of February 2023, data entries for 25,584 specimens (53% of the collection), 3,442 (8% of the collection) of which include high-quality photos, can be accessed through the ISTF virtual herbarium website. We also aim to outline the methods used at ISTF, which we hope will serve as a reference for virtual herbaria yet to be established. We discuss the place of undergraduate and graduate students in digitization alongside best practices to manage these volunteer students so that they may effectively contribute to herbarium work for the long-term benefit of themselves and the collections.