Akademik Veri Yönetim Sistemi
Egüz O Donohoe E. (Yürütücü), Erdoğan Ü. (Yürütücü), Zengin A. (Yürütücü)
Belediye, 2022 - 2023
Halkın dinî
ve tarihî bilgileri öğrenmesine yardımcı olan cenknameler, meddahlar tarafından
anlatıldıkları için sözlü kültür açısından da önem taşırlar. Toplumun farklı
sosyo-kültürel sınıflarında yer alan her yaştan okuyucuya hitap eden bu
eserlerin sözlü anlatıma uygun olması, okuma-yazma bilmeyen halkın da istifade
etmesini sağlamıştır. İçerdikleri tarihî gerçeklerin yanı sıra, olağanüstü ve
masalsı unsurlara da yer vermeleri, halkın hoş vakit geçirmesine olanak verdiği
gibi, halkın edebî zevki ve muhayyilesi hakkında da fikir sahibi olmamızı
sağlar. Hz. Ali’nin dinî, tarihî, zaman zaman da destanî, mekıbevî ve
efsanevî bir şahsiyet olarak karşımıza çıktığı bu eserler, her kesimden
Müslüman topluma etki etmesi bakımından sosyolojik; halka dinî ve tarihî
bilgilerin yanı sıra, öğütler aracılığıyla ahlakî değerler eğitimi vermesi
açısından da eğitsel olarak önem taşır. Ayrıca bu eserler, toplumun dinî ve
hamasî duygularını beslerken, edebî ihtiyacını da tatmin eder.
Hz. Ali
cenknameleri çoğunlukla mensur olarak kaleme alınmışlardır. Az sayıda manzum
örnekleri de bulunmaktadır. Manzum-mensur örneklerine ise nadiren rastlanır. Bu
projeye konu olan cenkname, manzum-mensur karışık bir şekilde kaleme
alınmıştır. Eser, daha önce herhangi bir çalışmaya konu olmamıştır. 98 varaktan
oluşan yazma, Doğu Türkçesi özellikleri göstermektedir.
Kütüphanelerimizde
Doğu Türkçesi ile yazılan eserlerin sayısı, diğer eserlere göre çok daha azdır.
Kaynak taraması sonucunda, Doğu Türkçesi ile yazılan cenknameler üzerine
herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu açıdan eserin Latin harflerine
aktarılması kültür ve edebiyat tarihimiz açısından büyük önem arz etmektedir.
Ayrıca bu çalışma, eserin yalnızca Latin harflerine aktarımı ile sınırlı
kalmayacak, eserin şekil (vezin, kafiye, nazım şekli ve türü), dil (fonetik ve
morfolojik) ve muhteva (temalar) açısından da incelemesi yapılacaktır. Bu
şekilde eserin metni ilk defa geniş bir inceleme ile okuyucunun ve ilim
âleminin dikkatine sunulacaktır.