Akademik Veri Yönetim Sistemi
Turoğlu H. (Yürütücü), Uyar Ö. Y.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2025
Bu çalışmanın amacı Kırklareli il merkezinin güneyinde yer alan Aşağı
Pınar tarih öncesi yerleşmesi ve etkileşim alanının Holosen çevre koşullarını
disiplinler arası bir yaklaşım ile araştırarak, paleo-ortam hakkında bilgi
edinmektir. Aşağı Pınar yerleşmesi MÖ 6200-4400 yılları arasına tarihlenen ve
Anadolu kronolojisine göre Son Neolitik – Orta Kalkolitik, Balkan kronolojisine
göre İlk Neolitik – Son Neolitik Dönem’e kadar olan süreci kesintisiz olarak
yansıtan tabakalanmasıyla, Neolitik kültürün Avrupa’ya aktarım sürecini temsil
eden bir geçiş alanı yerleşmesidir. Bölgenin dikkat çekici coğrafi konumu ve
kültür tarihi açısından taşıdığı önem nedeniyle tarihöncesi yaşamı ve onu
şekillendiren unsurlar önemli bir araştırma konusu olmaya devam etmektedir. Ancak
bugüne kadar yapılan çalışmalar coğrafya biliminin nedensellik prensibini
içermemiş ve böylelikle arkeolojik metotların biçimsel odaklanma limitleri
içerisinde kalmıştır. Analitik coğrafi verilerin arkeolojik bulgularla
ilişkilendirildiği bu araştırma ile Aşağı Pınar tarih öncesi yerleşmesinde
çevre-kültür ilişkisinin kurulması hedeflenmektedir.
Araştırma, Holosen paleo-coğrafya özelliklerini yeniden yapılandırmak için arazi analizi, jeofiziksel uygulamalar ve saha çalışmasından elde edilen bilgilerin entegrasyonunu içermektedir. Alanın mekânsal özellikleri UA ve CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) teknolojileri aracılığıyla değerlendirilecektir. Holosen çevre koşullarının belirlenebilmesi için ise paleo-ortamın sedimanter verilerine başvurulması planlanmıştır. Yerleşme yakınında yer alan ve çeşitli organik/inorganik kalıntıları muhafaza etmesinin yanı sıra, dinamik ortam koşulları hakkında yorum yapma imkânı sunması beklenen bir bataklık çökelinde jeofizik, sedimantolojik, palinolojik ve radyometrik tarihlendirme çalışmaları yapılacaktır. Böylece Holosen içindeki nemli-kurak evrelerin izlenebilmesi, bitki örtüsünde meydana gelen değişimlerin tespit edilmesi, çoklu proksi verilerinin tutarlılığı ve tarihlendirme çalışmalarıyla birlikte ele alındığında tarih öncesi yaşamda belirleyici çevresel dinamiklerin somut şekilde ortaya konması beklenmektedir.
Tarihöncesi dönemin çevresel koşullarını aydınlatmaya odaklanan bu
çalışma, hem bölgenin çevre ve uygarlık tarihi içindeki yerinin anlaşılması
yoluyla akademik açıdan; hem de arkeolojik bulgular ve coğrafi analitik
verilerin ilişkilendirilmesi yoluyla metodolojik açıdan özgün bir değere sahip
olacaktır. Coğrafi amaca uygunluk ve literatürdeki boşluğun giderilmesinin yanı
sıra kültür tarihi araştırmalarına da model bir çalışma olarak katkı
sağlanacaktır.
Anahtar
Kelimeler: Holosen, paleo-çevre, paleo-iklim, çevre tarihi, proksi data